Санъат – катта майдон. Унда даъвогарлар кўп, асллар бармоқ билан санарли. Бу майдонда эътироф этилганлар ва эътибордан четда қолганлар ҳам бор… Яна кимдир умрини саҳнага тиккану, бирон марта бош роль ижро этмаган… Яна биров АКТЁР бўлиш истагида келиб кадр орти қаҳрамонларига қўшилиб кетган… Мақсуда Отажонова наманганлик. Муқимий номидаги Ўзбек давлат мусиқали театри актрисаси.
Опамнинг шарофати
Уйимиз дам олиш сиҳатгоҳига яқин эди. Шу боисданми кўпчилик шифокор бўлишни орзу қилган ёки ўқитувчи. Негадир ўзим ҳам шифокор ёки ўқитувчи бўлишга рози эдим, худдики дунёда бошқа касб йўқдек. Лекин санъаткор бўлиш, театрда ишлаш тушимга ҳам кирмаган. Аммо болалигимизда опам иккимиз қўшиқ айтиб рақсга тушар эдик. Бу истеъдодимизни ён-атрофдагилар яхши биларди. Бир куни опам Тошкентда санъаткорлар тайёрлайдиган институт борлигини бир эълондан ўқиб билган ва ота-онамга шифокор бўламан, деб Тошкентга келган. Лекин шифокорликни эмас, санъат йўлини танлаб, шу йўналишда таҳсил ола бошлайди. Фурсат ўтиб, ота-онам унинг аслида қаерда ўқишини билди, кейин мен ҳам шаҳарга келдим. САМПИга кираман, деб келдим. Лекин тақдир менинг йўлларимни ҳам санъатга бурди. Ҳаёт ажойибда, опам ўқишни тамомлаб, Наманганга қайтиб кетди ва ўқитувчи бўлиб ишлади. Мен эса опамнинг шарофати билан санъаткор бўлдим.
Театр ва мен
“Театрда юзага чиқиш осон эмас, у ернинг ўз эгалари бор”, дейишган эди. Қўрқиб-қўрқиб келдим… Лекин устозлар мени бағрини очиб кутиб олишди. Тўғри, уларнинг салобати босарди. Ҳатто бир марта катта дарвозадан кириб зинадан кўтариламан деганимда устозларга кўзим тушиб, ҳаяжондан йиқилиб ҳам тушганим эсимда. Шунда Ўзбекистон халқ артисти Суръат Пўлатов келиб туришимга ёрдам берганлари эсимда…
Ўзбекистон халқ артисти Фароғат Раҳматова менга ҳам устозлик, ҳам оналик қилган. Ая “қорнинг оч бўлса ҳам, ҳеч қачон очман дема. Ҳозир ош еб келдим, дегин. Бирон еринг оғриса ҳам, касалман демагин” дерди. Энди ўйласам, театрда ўз ўрнимизни топишимиз учун ҳамиша ишга, ижодга шай туришимиз шарт экан. Бу ўгитларни энди-энди тушунаяпман.
Парда ортидаги кўз ёшлар…
“Куёвлар конкурси” деган спектакль бўларди. Янги келганман, тортинчоқлигим бор, яна устозлар залда ўтирибди. Саҳнага чиққанимда ҳаяжондан овозим чиқмай қолган. Шунда “Овози йўқ экан, бўшашгангина қиз экан, бу қиз эплолмайди. Бошқа тайёр актрисаларни чақиринг, вақт кетказмайлик”, деган маънодаги иддаоларни эшитганларим ҳам эсимда. Ўшанда ҳеч кимга сездирмай саҳнадаги қалин, ҳаво ҳам, овоз ҳам ўтказмайдиган пардага ўралиб олиб бақириб-бақириб йиғлаганларим эсимда… Устоз санъаткор Фарзиддин Фаёзов сезган ва “арзимаган гапларга ўралиб йиғласанг, қачон актриса бўласан, шу гаплар учун ҳам кучли бўл”, деб мени тўғри йўлга солган. Ҳатто Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Рустам Маъдиевдан тарсаки ҳам еганман. “Фотима ва Зуҳра” спектаклининг репитициясида устоз айтганларини нимагадир чиқариб бера олмаганман. Ҳа деганда кўзимга ёш келмаган. Ҳамма менга қараб турганди ўшанда… кутилмаганда режиссёр келиб юзимга тарсаки туширган. Довдираб қолганман… Аммо роль маромига етганди. “Шу тарсаки сенга керакмиди?”, деган эди ўшанда Рустам ака…
Ёшлигимда қайнардим, чарчамасдим
Мен доим ўйнаган ролларимни ҳар бирини севиб, яхши кўриб ўйнардим. Бошқалардан бошқача ўйнашга ҳаракат қилардим. Чунки касбимни севардим, иш учун, ижод учун ёнардим. Биласизми, мен театрда энг чиройли образларни ўйнадим, бу ҳаммага ҳам насиб этмайди. Ёшлигимда қайнардим, ҳеч қачон роллардан чарчамасдим. Аммо шундай пайтлар бўлдики, театрга сиғмай қолдим, ҳатто кетиш керак, деган хулосаларга ҳам келган пайтим бўлган. Лекин яна устозлар менга тўғри маслаҳатлар берди ва яна саҳнада қолдим. Баъзида саҳнани қадрламаётганларни кўрсам, жуда оғринаман. Ахир бу устозлардан қолган мерос! Унинг маънавий қадрини сақлаб қолиш бизнинг вазифамиз. Саҳнага чиқиб хоҳлаган ишини қилиши мумкин, деб қаерга ёзилган билмайман
Унвон… кутганман
Биласизми, мен театрга келганимдан бери бирон марта узилиш бўлмаган экан. Ҳатто касаллик варақам ҳам йўқ экан. Ўзбекистон халқ артисти Мурод Ражабов ҳам “театрда тинмай, дам олмасдан роль ўйнаган актриса сиз экансиз”, дегани ҳам эсимда. Ижодда ёнардим… Эътирофлар кутганман. Менга ҳам унвон беришармикан, деб беш йилча кутдим. Аммо ҳозир кутмайман. Энди керак ҳам эмас! Лекин бир пайтлар интиқлик бор эди. Баъзида биздан кейин келганлар ҳам олаяптику, деган ўйлар ўтарди. Ҳозир ўйламайман ҳам…
Оилани сақлаб қолиш керак
Турмуш ўртоғимни кўпчилик жуда қаҳри қаттиқ, баджаҳл одам, деб ўйлайди. Аммо аслида ундай эмас. Меҳрибон, қўли очиқ инсон. Ишонасизми, нонушталар тайёрлаб беради, уйда бўлса бир-биридан мазали таомлар пиширади. Театрда бирга ишладик, ижод қилдик. Иккита бир хил соҳани одамлари бир бўлиб яшаши ҳам осон, ҳам мураккаб. Тушунмовчиликлар, баъзида келишмовчиликлар бўлади оилада. Лекин эр-хотин оилани сақлаб қолиши учун ҳамиша бир-бирини эшитиши, тушуниши керак. Биз турмуш ўртоғим билан оиланинг юкини, қувончини, дардини бирга-бирга кўтариб келаяпмиз… Бировдан кам, бировдан кўп дейдику, менинг тақдиримга шу инсонни ёзгани учун шукр!
